همانطور که می‌دانید خودروها به دو دسته دنده‌ای و اتومات تقسیم‌بندی می‌شوند. استفاده از خودروهای با دنده اتوماتیک به کسانی که تسلط کافی برای عوض کردن دنده و گرفتن کلاچ ندارند و یا ساعت‌های طولانی در ترافیک هستند، کمک بزرگی کرده است. ممکن است شما تصمیم به خرید خودرو با دنده اتوماتیک گرفته باشید اما تاکنون تجربه رانندگی با این خودرو را نداشته‌اید. بنابراین قطعا نیاز دارید که علائم مربوط به این نوع خودرو و نحوه رانندگی با آن را یاد بگیرید. در اینصورت خواندن این مقاله را از دست ندهید که ما در آن می‌خواهیم به صورت کامل در مورد رانندگی با خودروی دنده اتوماتیک توضیح دهیم.
اگر تا به حال سوار خودروی اتوماتیک نشده باشید، اولین بار ممکن است در مواجهه با گزینه‌های روی شیفتر (دنده پشت فرمان) یا نبود پدال کلاچ دچار چالش شوید. اما اصلا نگران نباشید. بعد از مدتی سواری با خودروی اتوماتیک به کار کردن با آن عادت می‌کنید و حتی می‌فهمید که کار با آن راحت‌تر است.
در ماشین دنده‌ای با تغییر دنده می‌توان میزان نیرویی که به چرخ‌ها وارد می‌شود و همچنین سرعت و شتاب را تنظیم کرد اما در ماشین دنده اتوماتیک، گیربکس اتومات همه این کارها را انجام می‌دهد.
معنای علائم روی دنده خودروهای اتوماتیک
برای استفاده از خودروی اتوماتیک فقط کافی است با علائم روی دنده آشنا شوید تا در موقعیت‌های مختلف بتوانید از آنها استفاده کنید.
علامت P (Park)
وقتی می‌خواهید خودرو رو پارک کنید و از خودرو خارج شوید، دنده را روی علامت P قرار می‌دهید.
علامت R
این علامت زمانی استفاده می‌شود که می‌خواهید دنده عقب بگیرید.
علامت N
علامت N که به آن دنده خلاص هم می‌گویند، زمانی به کار می‌رود که خودرو را به صورت موقت متوقف کرده‌اید و خودتان هم داخل خودرو هستید. به عنوان مثال پشت ترافیک (توقف بیشتر از ۲ دقیقه) یا زمانی که در جاده‌ای سربالایی هستید. در جاده‌های شیب‌دار بعد از خلاص کردن حتما ترمز دستی را هم بکشید.
علامت D (Drive)
برای شروع به حرکت دنده را روی این علامت قرار میدهیم و با تغییر سرعت دنده خودبه‌خود تغییر خواهد کرد.
اعداد ۱، ۲ و ۳
در برخی خودروهای اتومات اعداد ۱، ۲ و ۳ نیز دیده می‌شود که زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که در سربالایی هستید و نیاز به قدرت بیشتری دارید. در صورت انتخاب هر کدام از این اعداد، خودرو فقط در محدوده همان عدد به صورت خودکار دنده را عوض می‌کند.
علامت L (Low Mode)
این علامت برای دنده ۱ به کار می‌رود که در برخی خودروهای اتومات دیده می‌شود.
علامت -M+ (Manual)
با این علامت که در برخی خودروهای اتومات وجود دارد، می‌توان دنده‌ها را به صورت دستی تعویض کرد. به عبارت دیگر خودرو از حالت اتومات به دستی تغییر می‌کند با این تفاوت که اگر خودرو متوقف شود، روی هر دنده‌ای که بودیم به صورت خودکار به دنده ۱ برمی‌گردد.
کلید O/D (Over Drive)
کلید O/D هم فقط در برخی از خودروهای دنده اتومات وجود دارد و معمولا کنار یا روی شیفتر دنده قرار دارد. O/D در گیربکس‌های پنج‌دنده در واقع معادل دنده ۵ و در گیربکس‌های ۴ دنده معادل دنده ۴ در خودروهای دنده‌ای است.
علامت S (Sports Mode)
با قرار دادن دنده روی این علامت، خودرو از حداکثر توان و دور موتور استفاده می‌کند ولی مصرف سوخت بالاتر می‌رود. در این حالت تعویض دنده در دورهای بالاتری صورت می‌گیرد که همین امر سبب فشار زیادی بر روی موتور و گیربکس می‌شود. در نتیجه نباید به طور مداوم از آن استفاده کرد.
دکمه روی دنده اتوماتیک
این دکمه که در برخی مدل‌های خودروی دنده اتوماتیک وجود دارد، برای ایمنی بیشتر تعبیه شده است. در خودروهایی که این دکمه وجود دارد تنها در صورت فشردن این دکمه شما می‌توانید اقدام به تغییر حالت دنده اتوماتیک کنید.
روش رانندگی با خودروی دنده اتوماتیک
حال که با علامت‌ها و نشانه‌ها روی دنده خودروی اتومات آشنا شدید، می‌تونید راحت با آن رانندگی کنید. فقط چند نکته و تفاوت در رانندگی با این خودرو نسبت به خودروی معمولی وجود دارد که باید بدانید.
همانطور که گفتیم در خودروی دنده اتوماتیک فقط دو پدال گاز و ترمز وجود دارد و خبری از پدال کلاچ نیست. برای شروع حرکت در این نوع خودرو باید حتما در ابتدا پا را روی ترمز قرار دهید و سپس دنده را برای حرکت رو به جلو روی علامت D یا برای دنده عقب روی علامت R بگذارید. سپس ترمز دستی را بخوابانید و کم کم پا را از روی ترمز بردارید و به آرامی روی پدال گاز قرار دهید. در این حالت خودرو شروع به حرکت می‌کند و با گاز دادن بیشتر و افزایش سرعت، تغییر دنده به صورت خودکار انجام می‌شود.
برای توقف کردن هم ابتدا پدال ترمز را فشار دهید و دنده را در حالت خلاص (روی علامت N) قرار دهید. سپس ترمز دستی را بکشید. حال پای خود را از روی ترمز برداشته و دنده را روی علامت P که مربوط به پارک کردن است بگذارید. در نهایت هم خودرو را خاموش کنید.
در سراشیبی با کاهش فشار روی پدال گاز دنده به صورت خودکار سنگین می‌شود ولی در سربالایی دنده را روی حالت دستی بگذارید.
بایدها و نبایدهای رانندگی با خودروی دنده اتومات
۱. هیچ‌گاه در هنگام روشن کردن خودرو برای افزایش دور موتور، دنده را روی علامت N (خلاص) قرار ندهید. این کار باعث ایجاد آسیب در گیربکس می‌شود.
۲. پس از شروع حرکت بلافاصله سرعت را افزایش ندهید.
۳. برای تعویض دنده حتما ابتدا ترمز بگیرید.
۴. در سرپایینی‌ها خودرو را روی علامت N (خلاص) قرار ندهید.
۵. اگر میزان توقف شما کمتر از ۲ دقیقه است خودرو را در حالت خلاص قرار ندهید و بگذارید روی همان حالت D بماند.
۶. برای پارک کردن پس از توقف کامل خودرو آن را روی حالت P قرار دهید. در غیر اینصورت گیربکس صدمه می‌بیند.
۷. روغن گیربکس خودروی اتومات خود را هر ۵ هزار کیلومتر چک کنید و به ازای هر ۵۰ هزار کیلومتر از روغن جدید استفاده کنید.
۸. با باک سوخت خیلی کم رانندگی نکنید.
۹. تنها از یک پا برای فشردن پدال ترمز و گاز استفاده کنید و مدام بین این پا و آن پا سوئیچ نکنید. در غیر این صورت ممکن است گاهی به صورت ناخودآگاه پایتان همزمان یکی روی پدال گاز و دیگری روی پدال ترمز قرار گیرد و در نتیجه به مرور زمان گیربکس دچار آسیب شود.